Nhiều khu vực nuôi trồng thủy sản hiện nay có thời tiết nắng, nóng cùng những thay đổi đột ngột thất thường của thời tiết dẫn đến mưa giông khiến môi trường nước trong ao nuôi thủy sản biến đổi, ảnh hưởng đến sự sống của thủy sản.
Đặc biệt vào mùa hè, mùa nắng nóng thưởng xảy ra hiện tượng cá chết hàng loạt chỉ sau một đêm gây thiệt hại nặng nề đến kinh tế của người dân, giảm năng suất cũng như sản lượng cá.
Để hạn chế tối đa những thiệt hại đó, người nuôi cần quản lý hiệu quả môi trường và nắm bắt nguyên nhân gây ra hiện tượng cá chết.
Nguyên nhân thứ nhất: Vào thời điểm mùa hè, nhiều ngày nắng nóng triền miên kéo dài với nền nhiệt ngoài trời lến tới trên 40 độ C. Khi đó, nền nhiệt trong nước ao nuôi cũng phải lên tới 36-38 độ C. Ngưỡng nhiệt này ngoài giới hạn cho phép với loài cá truyền thống (trung bình từ 22-28 độ C). Do vậy, cá trong ao nuôi sẽ giảm sức đề kháng, yếu dần, bỏ ăn và nguy cơ bệnh tật tăng cao. Nhiệt độ môi trường không khí cùng nhiệt độ môi trường nước tăng khiến oxy hòa tan sẽ giảm đi, mức tiêu thụ oxy của thủy sinh vật trong ao cũng tăng gây ra thiếu oxy.
Nguyên nhân thứ hai: Khi nhiệt độ tăng cao, quá trình chuyển hóa hóa học cùng phản ứng sinh hóa gây ra thiếu oxy ở tầng đáy cũng như trong khu vực ao nuôi. Thiếu oxy gây thiếu khí trong phân hủy dẫn đến nguồn khí độc phát sinh như khí NH3; H2S; CH4… Nhiều yếu tố đó kết hợp dẫn đến các bị sốc, ngộ độc, giảm đề kháng và dễ mắc bệnh. Nếu thiếu oxy diễn ra trong thời dài sẽ khiến thủy sản bị chết ngạt.
Nguyên nhân thứ ba: Trong quá trình nuôi, người nuôi sử dụng thức ăn tinh cho cá như ngô, cám, gạo nghiền, bã đậu, bã bia ủ… khiến cá sử dụng nguồn thức ăn không triệt để gây ra ô nhiễm môi trường nước. Đặc biệt nhiều hộ còn sử dụng nguồn thức ăn cho cá từ phân chuồng , tận dụng phân gà, vịt… cũng gây ô nhiễm nguồn nước.
Nguyên nhân thứ 4: Việc quản lý, chăm sóc phòng bệnh của người nuôi còn hạn chế, chưa tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật.
Nắm bắt được nguyên nhân để người nuôi có hướng xử lý kịp thời
Người nuôi cần theo dõi thường xuyên, nhất là thời điểm đêm có nhiều biến động thời tiết. Khi thấy cá nổi đầu cần tăng cường quạt khí, sục nước, bơm nước để tăng nồng độ oxy hòa tan trong ao, đảo nước lưu thông không gây cá nổi đầu.
Dùng các chế phẩm có thể tăng cường khẩn cấp oxy, cấp cứu cho cá.
Thường xuyên vớt những phần thức ăn thừa như có, rơm tránh gây phân hủy, ô nhiễm, đặc biệt không sử dụng biện pháp bón phân gia cầm xuống ao nuôi.
Khi cá nổi đầu ngừng cho ăn lập tức và giảm lượng thức ăn trong ngày nắng nóng.
Theo dõi và điều chỉnh mật độ cá trong ao nuôi.
Không nuôi thả vịt để thải phân trực tiếp ra ao.
Dùng chế phẩm sinh hoạc phân hủy mùn bã hữu cơ, tăng oxy hòa tan cũng như loại bỏ khí độc H2S; NH3 và ổn định pH cho ao nuôi.
Tiến hành thay nước mới để giảm ô nhiễm.
Luôn giữ nước ao ở mức 1.5-2m nhằm giảm sốc nhiệt do chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm.
Đảm bảo sử dụng thuốc phòng bệnh định kỳ cho cá ăn cùng bổ sung các vitamin C cùng khoáng chất nhằm tăng sức đề kháng cho cá.
Tuyệt đối không vứt xác cá chết ra kênh mương có nguồn nước lưu thông trong vùng nuôi thủy sản.
