Nuôi tôm trên ao đáy đất chiếm phần lớn diện tích tại Đồng bằng sông Cửu Long. Do đó, hướng xử lý chất thải hữu cơ ao nuôi thế nào cho đạt hiệu quả là điều mà mọi người nuôi tôm đều quan tâm. Bài viết này chúng tôi cùng sưu tầm và đưa ra một số khía cạnh để người nuôi tôm có thể tham khảo.
Với nuôi hình nuôi tôm ao đáy đất, thông thường mật độ tôm nuôi khá thưa, chỉ dưới 100con.m2. Nhưng hệ thống đáy ao này không được người nuôi xử lý theo hệ thống xi phông hay kiểu ao bạt nên khó có thể đưa được các chất thải của tôm ra bên ngoài. Đó là nhược điểm gây ra chất thải tích tụ tại đáy ao sinh ra nguồn khí độc. Cộng với nguyên nhân từ việc giàu nguồn dinh dưỡng cũng khiến vi khuẩn phát triển mạnh gây bệnh cho tôm; tảo phát triển quá mức khiến pH bị thay đổi; nồng độ oxy giảm vào ban đêm… đều ảnh hưởng đến tôm nuôi.
Nhiều người nuôi tôm thì sử dụng đến vi sinh như biện pháp cứu cánh trong phân hủy và chuyển hóa chất thải, đảm bảo chất lượng nước và môi trường nuôi tôm. Nhưng biện pháp này gây tốn kém và không phải lúc nào cũng hiệu quả.
Qua nhiều nghiên cứu, một số khu vực đã áp dụng thành công việc cải tiến ao nuôi đáy đất để có thể dẫn chất thải ra ngoài hiệu quả, khá đơn giản và không gây tốn kém. Người nuôi có thể tham khảo để nhân rộng.
Cải tiến ao nuôi
Sau khi tiến hành hút cạn nước ao, người nuôi sẽ quan sát thấy đáy ao những khu vực tích tụ nhiều nguồn chất thải do trong quá tình vận hành quạt nước đẩy chúng tụ lại để đánh dấu nhằm khi vụ tới lại tiếp tục lắp đặt quạt đúng vị trí cho chúng gom chất thải đúng chỗ.
Nơi chất thải gom lại đó, đào hố sâu chừng gần 1m rồi lấy bạt trải kín đáy hố cùng như thành hố vừa đào. Mép bạt cuộn vào thanh tre và chôn sâu xuống đáy ao chừng 20cm. Việc thực hiện trải bạt này đơn giản, không tốn kém nhưng hiệu quả không kém so với các ao trải toàn bộ bạt ở đáy ao.
Hiệu quả cao nhất khi dàn quạt lắp đặt có thể hỗ trợ thu gom chát thải càng tập trung vào một chỗ bao nhiêu, càng tốt bấy nhiêu. Lúc đó, hố sẽ không cần sâu lớn nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả, vận hành dễ dàng và không tốn nhiều thời gian.
Sau khi hoàn thiện, lắp mô tơ chừng 2-3HP ở bờ ao và nối ống PVC hoặc ống gân có đường kính chừng 60 từ mô tơ đến khu vực giữa ao nhằm hút chất thải ra ngoài. Ống cần đặt nổi cách mặt nước chừng 20-39cm, sử dụng tầm vông đỡ ống. Phần đầu gắn ống gân mềm cho việc di chuyển toàn hố linh hoạt. Phần dẫn chất thảo từ mô tơ sang ao thải thì dùng ống mềm (ống vải) nhằm dễ cuộn, sử dụng linh hoạt cho nhiều ao khác nhau. Có thể sử dụng 1 mô tơ thiết kế hút chất thải hai ao cạnh nhau.
Lưu ý quá trình bơm nước vào ao mới cần bơm hố đào giữa ao trước tạo áp lực nước khiến bạt dính chặt vào đáy ao, không bị phồng lên.
Có thể thực hiện công đoạn này khi tôm có kích thước 2g trở lên. Cần tiến hành làm sạch chất thải hàng ngày và nên tiến hành vào mỗi buổi sáng. 30p-1 giờ cho mỗi hố đào nhằm giảm thiểu sự tích tụ của chất hữu cơ gây khí độc, đảm bảo chất lượng nước và hạn chế dùng vi sinh. Mỗi lần tiến hành hút xử lý nước thải có thể hao hụt 2% nước và sẽ bù lại từ ao trữ nước sạch đã xửu lý.
Người nuôi hoàn toàn có thể tận dụng nguồn chất thải này nhằm nuôi cá rô phi và được tảo và hệ vi sinh tại ao đó hấp thụ. Kiểm tra chất lượng nước tốt thì có thể tái sử dụng thành ao nuôi mới.
